Ouderavonden Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet

Volgende uitspraken zullen voor vele ouders herkenbaar zijn, en geven aan hoe ouders emotioneel geraakt worden door het gedrag van hun kinderen:

  “Hij moet altijd het laatste woord hebben!”

  “Mijn dochter, ze kan me het bloed van onder de nagels halen!”

  “Ik zou ‘m tegen de muur kunnen plakken, als hij zo grof doet!”

In deze moderne tijden botsen ouders soms op ernstige moeilijkheden met hun opgroeiende kinderen. Meestal lukt het ouders wel via praten en afspraken maken, bv. indien er een discussie is rond het uur van thuiskomst, of een conflict rond wat kan of niet kan. Soms komt het al eens tot hevige discussies en erge conflicten. Maar meestal komen gezinnen wel door zulke moeilijke periodes.

Maar soms lukt dit niet, en voelen ouders zich heel erg machteloos als hun kinderen gedrag (blijven) stellen dat niet door de beugel kan. Scheefgegroeide situaties waar kinderen agressief of eisend tegenover hun ouders staan, tot laat van thuis wegblijven zonder dat ouders weten waar ze zijn, drugs nemen, op school vervelend gedrag stellen, in conflict met de leerkracht liggen of spijbelen en afhaken… Praten, overtuigen, smeken, straffen en belonen… dat werkt allemaal niet meer. Ook tussen de ouders en andere volwassenen geeft dat spanningen: de ene vindt van de andere dat ie het niet goed aanpakt, te streng is, of te soft, te zwak. Ouders voelen zich dan soms ook heel erg alleen staan.

De dag vandaag is het voor ouders ook niet steeds zo duidelijk wat kan of niet kan. Vroeger was het eenvoudiger: wat een ouder, grootouders, leerkrachten, een trainer, een dokter, een pastoor, een buur… over “opvoeding” dachten, lag meestal in dezelfde lijn. Nu zijn er zoveel andere ideeën, en invloeden, vb. via de televisie, internet, sociale media, andere culturen… Kinderen en jongeren zijn ook mondiger geworden, en vlotter in het gebruik van computer en GSM. Hoe als ouder in deze nieuwe tijden je kinderen tot zelfstandige volwassenen opvoeden?

Haim Omer heeft inspiratie in de vredesbeweging gevonden, in wat hij noemt geweldloos verzet, en heeft dat toegepast naar ouders en op gezinnen. In zijn visie geeft hij ouders terug die plek waar ze als verantwoordelijken voor hun kinderen moeten staan: zorgzaam en ook stevig en vastberaden, zonder in conflict te gaan, maar wel standvastig voor wat voor hen als ouder en voor het kind en zijn ontwikkeling belangrijk is.

Zo is er bijvoorbeeld zijn typische spreuk “Het ijzer smeden als het koud is” en geeft Omer aan ouders tips hoe om te gaan met conflicten, hoe ouders sterker kunnen staan in moeilijke situaties met hun kinderen. “De kracht van de stilte” is een andere slagzin eigen aan Omer, waarbij hij eveneens tips geeft om op een andere wijze tegenover je kind te staan. Maar Omer benadrukt ook dat ouders de dag van vandaag maar ouder kunnen zijn in verbondenheid met andere volwassenen, ondersteund en in gedeelde verantwoordelijkheid. Deze (nieuwe) vorm van ouderlijk gezag noemt Omer: Nieuwe autoriteit.

De theorie van Omer is geen ingewikkelde theorie die enkel door specialisten begrijpbaar is. Omer gaat uit van het dagelijks leven, hoe ouders bezig zijn met en zich inzetten voor hun kinderen. Hij geeft ouders steun en advies opdat ze sterker zouden staan in hun ouderlijke taak.

Tijdens vijf ouderavonden willen we stilstaan bij die theorie van Omer en zijn collega’s.
We willen enkele begrippen kort uitleggen, zoals waakzame zorg, aanwezigheid, de uitgestelde reactie, nieuwe autoriteit en geweldloos verzet.

Verder willen we via oefeningen ervaringen tussen ouders delen, hoe het in onze gezinnen lukt en ook niet lukt, positieve ervaringen vertellen naast zoeken hoe het in moeilijke situaties verder kan, wat zou kunnen helpen.

Tenslotte willen we eveneens een paar manieren illustreren en uitproberen, methoden die Omer aanreikt om in vastgelopen situaties met moeilijk gedrag van je kind of puber om te gaan. Tijdens een ouderavond wordt daarbij specifiek stilgestaan en geoefend rond zelfcontrole: hoe kan jij jezelf onder controle houden tijdens conflicten, wat kan je helpen om beter voorbereid te zijn op mogelijke escalaties.

"Voor ons is meest bijgebleven dat het echt wel gaat over jou als ouder veranderen en niet zozeer wat je nu juist moet doen om je kind te veranderen. Maar jouw gedrag veranderen heeft invloed op dat van je kind."