Gericht op doelen en oplossingen

Gezinnen vertellen de contextbegeleider wat de redenen zijn om hulpverlening op te starten en waar ze naartoe willen. Praten over de gewenste situatie roept hoop en positieve gevoelens op en verhoogt het verlangen naar deze situatie. Het maakt duidelijk wat inspanningen kunnen opleveren. Vooral bij gezinsleden die in het verleden vaak of langdurig zijn blootgesteld aan situaties waar ze geen controle over konden krijgen of waaraan ze niet konden ontsnappen, is dit belangrijk.

Door te vragen wat ouders en kinderen belangrijk vinden voor hun gezin en wat ze willen veranderen, wordt het voor het gezin helderder wat hun doelen zijn. De contextbegeleider legt haar eigen normen en waarden over ‘hoe het hoort’ niet op aan het gezin. Het gezin kiest zelf hoe het zijn leven inricht.

Dit is anders als er naast de doelstellingen van het gezin ook doelen worden bepaald door een gemandateerde voorziening (1) of jeugdrechtbank. Soms is het immers nodig om eerst intensief te werken aan de veiligheid.

Ouders zijn het niet altijd eens met de bezorgdheden of beschuldigingen die worden geuit. De contextbegeleider probeert dan niet willens nillens om de waarheid te achterhalen over wat er wel of niet gebeurt of is gebeurd, maar neemt de verschillende scenario’s in overweging. Omdat zij kan omgaan met de standpunten van de verschillende betrokkenen probeert zij als facilitator de brug te maken tussen de ouders en de gemandateerde voorziening (1) of jeugdrechtbank. In de begeleiding van het gezin legt zij de focus op de toekomst. Zij werkt met hen samen aan een veiligheidsplan dat laat zien dat de kinderen in de toekomst veilig zullen zijn en dat er niet zoiets kan gebeuren als wat volgens de beschuldigingen of veroordeling aan de orde is.

Gelijk wie de doelen opstelt, de contextbegeleider spreekt altijd met de ouders en kinderen over hoe zij deze doelen willen bereiken en over wie hen hierbij kan en mag helpen. Mensen voelen zich het meest verbonden met hun eigen ideeën en zijn sterker gemotiveerd om te werken aan oplossingen die ze zelf bedenken. De eigen oplossingen passen ook beter bij de sterktes en gewoontes van het gezin en zijn omgeving, waardoor er meer kans op slagen is.

Om gezinnen breder te laten denken kan de contextbegeleider vragen hoe belangrijke personen uit de omgeving van het gezin de situatie zouden ervaren of wat deze zouden doen. Zij moedigt het gezin aan om kleine stappen te nemen. De grotere kans op succes werkt motiverend en kleine stappen zetten vaak veel in beweging. De contextbegeleider honoreert daarom elke vooruitgang die het gezin maakt.

Samen met de gezinsleden zoekt de contextbegeleider hoeveel ondersteuning zij nodig hebben. De intensiteit van de begeleiding wordt hieraan zoveel mogelijk aangepast. Het belangrijkste is dat de begeleider in verbinding blijft met het gezin en dat ze telkens samen nagaan wat er best in het huisbezoek besproken en gedaan wordt om het gezin verder te helpen. Soms is dit veel tijd nemen om na te gaan wat maakt dat gezinsleden niet tot bepaalde acties komen, het eerste gesprek met een andere dienst samen voeren of samen gaan wandelen. Soms is dit ook gewoon naast en bij de andere zijn.

(1) Het Ondersteuningcentrum Jeugdzorg (OCJ) of het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK). Dit zijn diensten die beslissen of de overheid al dan niet moet tussenkomen in de hulpverlening.

Bronnen

Berg, I. (2000). Ik wil mijn kind niet kwijt! Samen werken met ouders onder dwang van de kinderbescherming. Praktische richtlijnen voor de hulpverlening. Haarlem: De Toorts B.V.

Berg, I. K., & Dolan Y. M. (2002). De praktijk van oplossingen. Gevalsbeschrijvingen uit de oplossingsgerichte gesprekstherapie. Amsterdam: Harcourt Assessment B.V.

de Jong P., & Berg, I. K. (2004). De kracht van oplossingen. Amsterdam: Pearson Assessment and Information B.V.

Spanjaard, H., & Haspels, M. (2005). Families First. Handleiding voor gezinsmedewerkers. Amsterdam: Uitgeverij SWP.

van der Kolk, B. (2016). Trauma Sporen. Eeserveen: Uitgeverij Mens!

Vinnicombe. (z.j.). De geschiedenis van Oplossingsgerichte kortdurende therapie en Oplossingsgericht Werken, hand-out, vertaald door A. van Schijndel i.o.v. B.J.Z. Zeeland.

Bronnen

Berg, I. (2000). Ik wil mijn kind niet kwijt! Samen werken met ouders onder dwang van de kinderbescherming. Praktische richtlijnen voor de hulpverlening. Haarlem: De Toorts B.V.

Berg, I. K., & Dolan Y. M. (2002). De praktijk van oplossingen. Gevalsbeschrijvingen uit de oplossingsgerichte gesprekstherapie. Amsterdam: Harcourt Assessment B.V.

de Jong P., & Berg, I. K. (2004). De kracht van oplossingen. Amsterdam: Pearson Assessment and Information B.V.

Spanjaard, H., & Haspels, M. (2005). Families First. Handleiding voor gezinsmedewerkers. Amsterdam: Uitgeverij SWP.

van der Kolk, B. (2016). Trauma Sporen. Eeserveen: Uitgeverij Mens!

Vinnicombe. (z.j.). De geschiedenis van Oplossingsgerichte kortdurende therapie en Oplossingsgericht Werken, hand-out, vertaald door A. van Schijndel i.o.v. B.J.Z. Zeeland.

Klik door naar onze andere belangrijkste principes

In verbinding

Samen met het hele gezin

Samen met de familie

Een vragende benadering

Gericht op krachten en hulpbronnen