Gaat over het bouwen aan oplossingen en niet over het onderzoeken en analyseren van problemen.

Achterliggend is de idee ‘waar je aandacht aan geeft, groeit’ en de ervaring dat een diepgaande analyse en begrip van het probleem meestal niet helpt bij het vinden van een oplossing.

Het uitgangspunt is dat het gezin alle kwaliteiten en hulpbronnen bezit die nodig zijn om de problemen op te lossen. De gezinsleden zijn zich hier alleen niet bewust van of hebben moeite om ze in te zetten.

De begeleider helpt hen door het stellen van vragen. Door de gezinsleden te laten nadenken over wat ze willen in de plaats van de problemen, komen ze zelf tot zinvolle en concrete doelen voor de hulpverlening. Samen met de begeleider spreken ze af wanneer deze doelen bereikt zijn en het gezin zelfstandig verder kan.

Opa en kleindochter samen

De begeleider vraagt specifiek naar de uitzonderingen op de problemen: naar situaties waarin het al (een beetje) goed gaat en naar wat er eerder al heeft gewerkt. Wat heeft het gezin anders gedaan op deze momenten?

Van hieruit bepaalt het gezin welke kleine stappen het zal zetten in de richting van hun doelen. De contextbegeleider heeft oog voor elk signaal van vooruitgang, voor de ondersteuning die het gezin al krijgt en voor wie het gezin nog meer kan ondersteunen.

De oplossingsgerichte benadering gaat er van uit dat er geen ‘goede’ manier is om naar de situatie te kijken. De begeleider helpt het gezin om zicht te krijgen op verschillende perspectieven. Het gezin wordt beschouwd als expert van hun eigen leven en bepaalt wat wel en wat niet goed is voor hen.

De begeleider spreekt in een simpele en duidelijke taal en is trouw aan de volgende principes:

  • Maak niet wat niet stuk is
  • Doe meer van wat werkt
  • Als iets niet werkt, stop er dan mee
  • De oplossingen hebben niet altijd te maken met de problemen

Deze benadering werd ontwikkeld door Steve De Shazer en Insoo Kim Berg van het Brief Family Therapy Centre in de VS. Onder andere Ben Furman ontwikkelde aantrekkelijke methoden om met (jonge) kinderen op een oplossingsgerichte manier aan de slag te gaan.

Harlene Anderson schreef een artikel over de gemeenschappelijke uitgangspunten en de verschilpunten van/tussen collaboratieve, narratieve en oplossingsgerichte therapieën.

In Sporen kiezen we voor het "oplossingsgerichte" omdat dit gaat over het samen spreken in gelijkwaardigheid, in een duidelijk verstaanbare taal, samen onderzoeken van wat al wel goed gaat, en wat er kan verbeteren; omdat het gaat over de taal van het dagelijkse leven, gaat het vaak over gedrag, interacties, hoe we naar mekaar kijken, wat we mekaar zien doen,... Maar niet over "gedragsrecepten" die door experten worden "voorgeschreven".

Graag meer weten over de oplossingsgericht benadering?

  • Andrew Turnell & Susie Essex - Als 'er niets aan de hand' is. Een oplossingsgerichte methode bij ontkenning van kindermishandeling - 2010
  • Peter de Jong & Insoo Kim Berg - De kracht van oplossingen. Handwijzer van oplossingsgerichte gespreks-therapie - 2010
  • Michael Durrant  - Oplossingsgericht werken met jongeren en hun gezin. Een creatieve benadering van de residentiële hulpverlening - 2010
  • Insoo Kim Berg & Yvonne Dolan - De praktijk van oplossingen. Gevalsbeschrijvingen uit de oplossings-gerichte gesprekstherapie - 2002
  • Arjan Bolt - Het gezin centraal. Handboek voor ambulante hulpverleners - 2014
  • Myriam Le Fevere de Ten Hove -  Korte Therapie. Handleiding bij het "Brugse model" voor psychotherapie met een toepassing op kinderen en jongeren - 2007
  • Myriam Le Fevere de Ten Hove et al. - Survivalkit voor leerkrachten. Oplossingsgericht werken op school - 2008
Bronnen:
Vinnicombe. (z.j.). De geschiedenis van Oplossingsgerichte kortdurende therapie en Oplossingsgericht Werken, hand-out, vertaald door A. van Schijndel i.o.v. B.J.Z. Zeeland.
Beumer-Peeters, C. (2010). Mission possible. Kids skills voor jongeren. Amsterdam: Uitgeverij Boom/Nelissen.
Bolt, A. (2017). Het gezin centraal. Handboek voor ambulante hulpverleners. Amsterdam: Uitgeverij SWP.